ΠΑΠΑΔΑΤΕΣ

Βρίσκεται στην γεωγραφική περιοχή που είναι γνωστή ως Μικρή Λάκκα Σουλίου, και είναι χτισμένο στους πρόποδες σε προέκταση του όρους Τόμαρος. Είναι ορεινό χωριό, και η πλατεία του είναι σε υψόμετρο 296 μέτρων πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας.
Η κορυφή «Ζαρκόραχη» είναι η ψηλότερη του βουνού με υψόμετρο 1.332 μέτρα. Η κορυφή «Προφήτης Ηλίας» του βουνού έχει υψόμετρο 1.258 μέτρα, η κορυφή «Αλογομάνδρα» 1014 μέτρα, και η κορυφή «Μεγάλη Τσούκα » 957 μέτρα.
Στην πλατεία του χωριού, 3 μεγάλα πλατάνια δεσπόζουν στο χώρο και δίνουν τους θερινούς μήνες την δροσιά τους, στους ντόπιους και τους επισκέπτες. Στην άκρη της είναι το μνημείο (Ηρώον) πεσόντων Παπαδιωτών στους πολέμους.
Λίγο ποιο κάτω το παλαιό καμπαναριό σήμα κατατεθέν του χωριού, περιστοιχισμένο από την πλακόστρωτη πλατεία και σε μια γωνιά της είναι η προτομή του Αγίου Κοσμά του Αιτωλού.

Το χωριό αποτελείται από 3 συνοικισμούς: 1) τον κεντρικό συνοικισμό Παπαδάτες, 2) τον συνοικισμό Γαλήνη (παλαιά ονομασία Χάλασμα) και 3) τον συνοικισμό Άγιοι Απόστολοι (παλαιά ονομασία Προβίδι).
Μετά την απελευθέρωση της Ηπείρου και των Ιωαννίνων την 21η Φεβρουαρίου 1913, η Ήπειρος ενώθηκε με την υπόλοιπη ελεύθερη Ελλάδα.

Η κοινότητα Παπαδατών συστήθηκε επισήμως με το Βασιλικό Διάταγμα "περί συστάσεων δήμων και κοινοτήτων εν τω νομώ Πρεβέζης" την 14-08-1918. (ΦΕΚ 181 – τεύχος πρώτον σελ. 1302 παράγρ. 24). "Ο οικισμός Παπαδάται υπό το όνομα "Κοινότης Παπαδατών" και με έδρα τον ομώνυμον συνοικισμόν. Προς την κοινότητα Παπαδατών ενούται και ο συνοικισμός Μελιανά".
Η αρχική αναγνώριση έγινε με Βασιλικό Διάταγμα που υπογράφηκε την 07-08-1919 από τον Βασιλέα Αλέξανδρο και τον Υπουργό επί των Εσωτερικών Κ. Δ. Ρακτιβάν. Την 06-03-1925 (ΦΕΚ 62 / 1925) ο συνοικισμός Μελιανά αναγνωρίστηκε ως ξεχωριστή κοινότητα.

Από το 1999 (με το νόμο Καποδίστρια) μαζί με τα υπόλοιπα χωριά (Θεσπρωτικό – Ριζοβούνι – Γαλατάς –Μελιανά – Νικολίτσι – Άσσος και Πολυστάφυλλο) αποτελεί Δημοτικό Διαμέρισμα του Δήμου Θεσπρωτικού του Νομού Πρέβεζας.
Το χωριό συνορεύει νότια με το Γαλατά - Ζερβό, δυτικά με το Νικολίτσι και τον Άσσο, βόρεια με τα Μελιανά του Δήμου Θεσπρωτικού και το Κουκλέσσι του Δήμου Δήμου Δημητρίου Ιωαννίνων, ανατολικά με τον Κερασώνα, και την Βούλιστα - Παναγιά του Δήμου Φιλιππιάδας Πρέβεζας.
Το ρέμα «Λακοχάλασμα» χωρίζει το χωριό από τα Μελιανά, και ο Ξηροπόταμος στον κάμπο του χωριού (γνωστός ως «Άμπουλας») με το Νικολίτσι
Το Δημοτικό Σχολείο επισκευάστηκε από της ζημιές του σεισμού του 1981. Τώρα δεν λειτουργεί λόγω μικρού αριθμού μαθητών. Έχει συγχωνευτεί με το Δημοτικό Σχολείο Ριζοβουνίου.

Κύρια ασχολία των κατοίκων είναι η κτηνοτροφία και η γεωργία. Γνωστές είναι και οι βρώσιμες ελιές του χωριού μας, που η καλλιέργειά τους αποδίδει ένα σημαντικό εισόδημα στους κατοίκους του χωριού μας.
Στο χωριό εδρεύει και το ΑΕΡΑΘΛΗΤΙΚΟ ΣΩΜΑΤΕΙΟ ΗΠΕΙΡΟΣ. Τα τελευταία χρόνια που δραστηριοποιείται, διοργανώνει Πανελλήνιους Αγώνες Αλεξιπτώτου Πλαγιάς (παρά πέντε), με μεγάλη συμμετοχή αγωνιζομένων. Για τις ανάγκες των πιλότων αλεξιπτώτου πλαγιάς έχει κατασκευαστεί πίστα απογείωσης κοντά στην κορυφή μεγάλη Τσούκα στο βουνό.
Στην πλατεία του χωριού υπάρχει ο παλαιός Μεταβυζαντινός Ναός Αγίας Τριάδος «Φανερωμένης» που κατασκευάστηκε το 1743 με αγιογραφίες σπάνιες, και ξυλόγλυπτο τέμπλο. Υπέστη σημαντικές ζημιές από τον σεισμό του 1981.

Η εκκλησία της Αγίας Παρασκευής στον συνοικισμό Γαλήνη με τις θαυμάσιες βυζαντινές αγιογραφίες έχει υποστεί φθορές και ζημιές από τους σεισμούς και την πάροδο του χρόνου. Το Εκκλησιαστικό Συμβούλιο του Ιερού Ναού Αγίου Γεωργίου Γαλήνης καταβάλλει προσπάθειες για την επισκευή του Ναού.
Ο Ναός των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης χτισμένος σ’ ένα θαυμάσιο φυσικό τοπίο, δίπλα από τις πηγές στη θέση Πλιατόϊ Γαλήνης, με τα μεγάλα σκιερά πλατάνια. Στον χώρο αυτό τον Αύγουστο διοργανώνονται εκδηλώσεις με παραδοσιακή μουσική και τραγούδια.
Η παλαιότερη εκκλησία του χωριού είναι ο Άγιος Νικόλαος. Σήμερα είναι ο Κοιμητηριακός Ναός του Χωριού. Διασώζονται λίγες αγιογραφίες στο Ιερό. Στο Ναό έγιναν πριν πολλά χρόνια εργασίες προέκτασης με αποτέλεσμα να αλλοιωθεί ο ρυθμός του.
Λίγες εκατοντάδες μέτρα ποιο πέρα είναι ο Ναός των Αγίων Αναργύρων Κοσμά και Δαμιανού, και 300 μέτρα ποιο πάνω είναι το Παρεκκλήσιο τους που είναι γνωστό σε όλη την Ήπειρο ως «Αγιονέρι». Η πηγή του νερού που τρέχει μέσα στο Παρεκκλήσιο έχει ιαματικές ιδιότητες, και πλήθος λαού το επισκέπτεται και έχει ιαθεί από διάφορες ασθένειες.
Η εκκλησία του Αγίου Κοσμά του Αιτωλού είναι 150 μέτρα ποιο πάνω από την πλατεία, και πλήθος κόσμου παρευρίσκεται στην Λιτανεία της ιεράς εικόνος του Αγίου, μετά τον Μέγα Πανηγυρικό Εσπερινό μετ’ Αρτοκλασίας και Θείου Κηρύγματος, που τελείται την παραμονή της εορτής, την 23η Αυγούστου το βράδυ.